ΛΙΒΑΔΙΑ – Από τον οικισμό Τριδάτο στο Δήμο Λιβαδιών

Περιγραφή

Το βιβλίο διατίθεται από το Κοινοτικό Συμβούλιο Λιβαδιών.

Απόσπασμα από το βιβλίο

 Κάτοικοι

Οι Λιβαδιώτες είναι άνθρωποι ήσυχοι, φιλοπρόοδοι, φιλόξενοι, φιλότιμοι και εργατικοί. Πάντα, προσπαθούσαν τίμια, να ανταπεξέλθουν στις κατά καιρούς δυσκολίες και αναποδιές που παρουσιάζονταν στο δρόμο τους. Κύριος τους σκοπός ήταν οι αξιοπρεπείς συνθήκες ζωής και η δημιουργία ενός καλύτερου μέλλοντος για τους απογόνους τους. Ο στόχος τους επιτεύχθηκε σε μεγάλο βαθμό, γεγονός που ώθησε και άλλους ανθρώπους να προτιμήσουν τα Λιβάδια ως μέρος εγκατάστασής τους. Έτσι λοιπόν, η πολύ μικρή απόσταση του οικισμού από την πόλη της Λάρνακας, το άρτιο συγκοινωνιακό δίκτυο, η προσοδοφόρα γεωργική και κτηνοτροφική εκμετάλλευση της εύφορης γης, καθώς και η γειτονική παραλία, αποτέλεσαν ουσιαστικούς παράγοντες για την αύξηση του πληθυσμού του προαστίου. Το μικρό χωριό, του οποίου οι κάτοικοι δούλεψαν σκληρά για να επιβιώσουν και να δημιουργήσουν ένα καλύτερο μέλλον για τις ερχόμενες γενιές, αφού πέρασε από διάφορους σταθμούς, κατάφερε να φτάσει σε αξιοζήλευτα σημεία και στις μέρες μας να κατατάσσεται ανάμεσα στα συνεχώς αναπτυσσόμενα προάστια της Λάρνακας.

Το πιθανότερο είναι, οι πρώτοι κάτοικοι που δημιούργησαν τον οικισμό Λιβαδιών, να εγκαταστάθηκαν σε αυτόν, κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας. Στο συγκεκριμένο συμπέρασμα οδηγούν χαρτογραφικά στοιχεία, στα οποία σημειώνονται τα Λιβάδια, αλλά και επιγραφές – μαρτυρίες, χρονολογούμενες κατά την πρώτη περίοδο της τουρκοκρατίας στο νησί, που σώζονται στο ναό της Αγίας Παρασκευής. Αρκετά ονόματα απογόνων εκείνων των κατοίκων, είναι καταγραμμένα στα  Κατάστιχα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου, περί το έτος 1800. Δυστυχώς, προηγουμένως δεν τηρούνταν ονομαστικά στοιχεία, φορολογουμένων των Μητροπόλεων και της Ιεράς Αρχιεπισκοπής, ώστε να γίνουν γνωστοί και κάτοικοι προηγούμενων χρόνων. Πιο κάτω παρατίθενται φωτογραφίες από τα Κατάστιχα, με ονόματα Λειβαδιωτών.

Ένεκα της παλαιότητας των Καταστίχων και της δυσανάγνωστης γραφής, δεν κατέστη δυνατή η ακριβής ανάγνωση όλων των ονομάτων. Δίνουμε τα ονόματα αρκετών κατοίκων, όπως τα αναγνώσαμε από τα Κατάστιχα:

  • Χατζηελευθέριος Κωνσταντή
  • Χατζηδημήτρης Μαυρόγιαννου
  • Πιερής Ορφανού
  • Γιαννής Πούλλου
  • Γεώργιος ……
  • Γιαννής Βασίλη Χατζη …….
  • Χριστόδουλος
  • Γεώργιος Πούλλου
  • Κωνσταντής  Βοσκού
  • Μιχαήλ Ιωάννου
  • Δημήτρης Βιλλασίδης
  • ……………….Μιχαήλ
  • Γεώργιος Δαλίτης
  • Δημήτρης Ελευθερίου
  • Χατζηχαράλαμπος Γεωργίου
  • Τζένιος Χριστοδούλου
  • Χαράλαμπος Γεωργίου
  • Χριστοφής ………
  • Αντώνης Γεωργίου
  • Αντώνης Κυριάκου
  • Τζένιος Γεωργίου
  • Γιαννής Βασιλείου
  • Παπα ………… σάββας
  • Γεώργιος Πραστίτης
  • Μιχαήλης Χατζηελευθερίου
  • Γιαννής Χατζηελευθερίου
  • Σταυρινός Χριστοδούλου Πούλλου

Λιβαδιώτικη παράδοση, την οποία κατέγραψε ο δάσκαλος Κωνσταντίνος Χριστοφίδης, ο οποίος υπηρέτησε στο Δημοτικό Σχολείο της κοινότητας, κατά  το έτος 1934, αναφέρει ότι, στα χρόνια της πικρής σκλαβιάς του νησιού, όταν κυβερνήτης ήταν ο Κουτσούκ Μεχμέτ (περίοδος 1821), τα Λιβάδια κατοικούνταν από τις ακόλουθες επτά οικογένειες:

Διαβάστε περισσότερα

1)  Σκούρου.

2)  Χατζη Δημήτρη.

3)  Κιαούρ Παρασσιευκά.

4)  Νικολήδες.

5)  Χατζη Νικολό.

6)  Λοΐζου Χατζη Σάββα και

7)  Μαυρόσαββα.

Σύμφωνα με την ίδια πηγή (Κωνσατντίνο Χριστοφίδη), οι αρχηγοί των προαναφερθέντων οικογενειών,  προηγουμένως εργάζονταν στους «τσιφλικάδες» της περιοχής.  Τέτοιοι «τσιφλικάδες» ήταν ο Μεχμέτ Αλή Μάνασσου και ο  Χατζη Ομέρ εφένδης, που κατοικούσαν στη Λάρνακα.  Το επίθετο «Χατζη» που προηγείται του ονόματος Ομέρ εφένδη, παραπέμπει στον χριστιανισμό, αφού ως Χατζήδες, προσφωνούνταν οι προσκυνητές των Αγίων Τόπων.  Οι περιπτώσεις είναι πάρα πολλές, παγκύπρια, και σχετίζονται με τον Κρυπτοχριστιανισμό, που αρκετές φορές κατέληξαν στον εξισλαμισμό.   Όταν λοιπόν, οι εργάτες των τσιφλικιών δημιούργησαν οικογένειες, αποτέλεσαν τον πρώτο ανθρώπινο πυρήνα του νέου οικισμού Λιβάδια.  Κατά «πάσαν πιθανότητα» όμως, οι Λιβαδιώτες κάτοικοι της περιόδου των δεινών της Κύπρου (1821), ήταν περισσότεροι, γεγονός που φανερώνεται από το φορολογικό κατάλογο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου, χρονολογούμενο περί τα τέλη του 1790.

Από την πρώτη καταγραφή πληθυσμού, που πραγματοποιήθηκε από την βρετανική αποικιοκρατική διοίκηση το 1881, μέχρι τις μέρες μας, παρατηρήθηκε συνεχής άνοδος του αριθμού των κατοίκων. Μοναδική εξαίρεση σημειώνεται στην απογραφή του 1973, η οποία συγκρινόμενη με την προηγούμενη του 1960, παρουσιάζει ελαφριά μείωση 28 ατόμων. Αυτό ίσως, οφείλεται  στην υπογεννητικότητα, που ήταν αισθητή σε όλο το νησί. Να σημειωθεί ότι, κατά το έτος 1942, στα Λιβάδια Λάρνακας εγκαταστάθηκαν μερικές προσφυγικές οικογένειες, που έφτασαν στην Κύπρο από τα ελληνικά νησιά Χίος, Σάμος και Μυτιλήνη. Ήταν τα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και η Κύπρος θεωρείτο ασφαλισμένο καταφύγιο αφού, όπως είναι γνωστό, παρέμεινε εκτός των εχθροπραξιών. Μέσα από τα μαθητολόγια της εποχής, που φυλάσσονται στο Δημοτικό Σχολείο του Δήμου Λιβαδιών, γνωστοποιούνται κάποια ονόματα προσφύγων. Είναι τα ακόλουθα: Ευτύχιος Παγιάτης από τη Χίο, Κλεανθίτσα Αλεξάνδρου από τη Μυτιλήνη, Δημήτρης Σαρρανικόλας από τη Σάμο, γιος του Δημήτρη Σαρρανικόλα, Ευάγγελος Λ. Μικέλλης από τη Χίο, Αδαμαντία Γεωργίου από τη Σάμο, κόρη του Γεωργίου Βεδέ.

Μεγάλες οικογένειες στα Λιβάδια, που κατά κάποιο τρόπο αποτελούσαν και οικονομικούς παράγοντες στο χωριό, ήταν του Θωμά Χατζηθωμά, του Πασιούρτα, του Ασπρή, του Χατζηφόραδου, του Χατζηκυριάκου, τους Σέρκηδες, του Οικονόμου, του Αργυρού, του Παμπουλή,του Χατζηπετρή κ.ά.

Σε εκλογικό κατάλογο που ετοιμάστηκε το 1902, από τη βρετανική διοίκηση του νησιού, ήταν εγγεγραμμένοι 72 άρρενες κάτοικοι Λιβαδιών, όλοι χριστιανοί. Από αυτούς, οι 70 αναφέρονται ως γεωργοί, ένας ιερέας και ένας καφετζής. Με βάση τον κατάλογο, συμπεραίνεται ότι, το επάγγελμα του κτηνοτρόφου ασκήθηκε μεταγενέστερα, ή και προγενέστερα, αφού κανένας κάτοικος δεν καταγράφηκε ως βοσκός.

Ο ρόλος της Λιβαδιώτισσας γυναίκας υπήρξε πάντοτε ουσιαστικός, σε όλους τους τομείς, όπως τον οικογενειακό, κοινωνικό, οικονομικό, πολιτιστικό. Παράλληλα με τις οικιακές εργασίες και τη φροντίδα των παιδιών, βοηθούσε ποικιλότροπα και στις γεωργοκτηνοτροφικές δουλειές του συζύγου της. Στο θερισμό, το αλώνεμα, τη συλλογή του ελαιοκαρπού, στο περιβόλι, το «ξιμάντρισμα» του κοπαδιού, ο γάλεμα, την παρασκευή γαλακτομικών προϊόντων και τόσα άλλα. Πολλές Λιβαδιώτισσες περνούσαν ολόκληρες μέρες του χρόνου, ξεφλουδίζοντας καλάμια, σχίζοντάς τα και φτιάχνοντας με αυτά διάφορα καλαθοπλεκτικά είδη ή ψαθαρκές. Ηρωΐδες της ζωής οι γυναίκες που ασχολήθηκαν με χειρωνακτικές δουλειές, είτε στους κάμπους είτε στα απίτια τους. Οι περισσότερες έφυγαν από τη ζωή, ενώ άλλες βρίσκονται σε προχωρημένη ηλικία. Αποτελούν δείγμα και υπόδειγμα για τις νεότερες γενιές.  Τολμούμε να πούμε ότι, είναι ένα είδος προς εξαφάνιση.  Όχι πως οι νεότερες γενιές γυναικών εργάζονται λιγότερο, αλλά σίγουρα κάτω από καλύτερες συθήκες.