Σε µερικά εικονίσµατα, της Μητέρας του Θεού αποδίδονται ξακουστά θαύµατα, µε αποτέλεσµα αυτά να τιµώνται ιδιαίτερα από όλους τους Ορθόδοξους Κύπριους, ακόµα κι από άλλους χριστιανούς που ζουν σε διάφορα µέρη της υφηλίου. Πρέπει επίσης ν’αναφερθεί πως, κατά την περίοδο της λατινοκρατίας, παρουσιάστηκαν στο νησί Θεοµητορικά επώνυµα σχετιζόµενα µε τη Λατινική Εκκλησία, όπως Παναγία των Καρµηλιτών, Παναγία των Αυγουστίνων, Παναγία Τορτόζα, κ.ά. αλλά η µελέτη τους ξεφεύγει κατά πολύ της «ανά χείρας» εργασίας.
Γνωστές στον Ορθόδοξο χριστιανικό πληθυσµό, είναι οι εικόνες της Παναγίας Κυκκώτισσας, της Μαχαιριώτισσας, της Τροοδίτισσας, της Παναγίας του Τράχωνα κ.ά. Χιλιάδες κάτοικοι του νησιού και ιδιαίτερα Κυπριοπούλες, φέρουν το όνοµα της Αειπαρθένου Μαρίας, το οποίο δόθηκε και σε χωριά, περιοχές και πολλά τοπωνύμια. Η κυπριακή λαϊκή µούσα τραγούδησε την Παναγιά σε όλες τις φάσεις του ανθρώπινου βίου, καθώς και σε διάφορες εκδηλώσεις του. Στη γέννηση, το γάµο, το θάνατο, στα νανουρίσµατα, στα µοιρολόγια, στο ξενιτεµό αγαπηµένων προσώπων, στα γιατροσόφια και αλλού.
Κάθε χριστιανός έχει να µαρτυρήσει την παρέµβαση, τη βοήθεια και τη στήριξη που του παρείχε η Παναγία σε κάποια δύσκολη στιγµή της ζωής του. Η παρούσα εργασία αποτελεί ταπεινό τάµα του συγγραφέα προς την Πανύµνητο Μητέρα του Θεού και Σωτήρος ηµών Ιησού Χριστού, για την παρουσία Της σε δύσκολες στιγµές της ζωής του.
Μερικά επώνυμα της Παναγίας στην Κύπρο
Αγριότισσα: Με αυτό το επώνυμο είναι γνωστή η εικόνα της Παναγίας στην φερώνυμη εκκλησία του χωριού Αγρός στην Πιτσιλιά. Η πρώτη εκκλησία του χωριού, αφιερωμένη στην Παναγία, αποτελούσε το Καθολικό της Μονής του Μεγάλου Αγρού, που λειτούργησε στα Βυζαντινά χρόνια.
Αµµατιτζιή: Η εικόνα του Ναού της Παναγίας, στο χωριό Αρακαπάς Λεµεσού, θεωρείται ιαματική, δηλαδή ιάται – θεραπεύει τους ανθρώπους από τις αρρώστιες, όταν καταφεύγουν µε πίστη στη Χάρη Της. Το επίθετο ιαµατική παραφθάρηκε κι έγινε Αµµατιτζιή (λέξη της κυπριακής διαλέκτου), με την οποία δεν αποδίδεται σωστά η Παρθενομητορική ιδιότητα.
Αρακιώτισσα ή του Άρακα: Δίπλα από το χωριό Λαγουδερά, στην περιφέρεια Πιτσιλιάς, υπάρχει µοναστήρι σε μη λειτουργία, που είναι αφιερωµένο στην Παναγία του Άρακα. Αναφορικά µε την προέλευση του προσώνυμου επικρατούν δύο εκδοχές. Η πρώτη, το ταυτίζει µε το άγριο πολυετές φυτό «άρακας», που στην καθοµιλούµενη γλώσσα καλείται µαυράχερο και το οποίο βλαστάνει στην περιοχή. Η δεύτερη, σύµφωνα πάντα µε την παράδοση, σχετίζεται µε γεράκι. Για αυτή την εκδοχή γίνεται αναφορά στην επωνυμία Παναγία του Ιέρακος.
Τραπεζίτισσα ή της Τράπεζας: Επώνυμο εικόνας και Ναού της Θεοτόκου που βρίσκονταν στο κατεστραμμένο από τους Μαμελούκους, κατά τον 15ο αιώνα, χωριό Τράπεζα. Η Τράπεζα ήταν κτισμένη κοντά στις όχθες του ποταμού Πηδιά, στα ανατολικά του οικισμού Σίβουρη και βορειοανατολικά του κατεχόμενου χωριού Αχερίτου Αμμοχώστου. Σε Ναό της Αχερίτου, στην οποία ανήκει η τοποθεσία Τράπεζα, εκεί που άλλοτε αναπτύχθηκε ο ομώνυμος οικισμός, υπήρχε εικόνα της Παναγίας Χρυσοπολίτισσας της Τραπεζίτισσας, έργο του 18ου αιώνα. Η εικόνα της Τραπεζίτισσας, μετά την τουρκική εισβολή, φυλάσσεται στον ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου στην Αχερίτου – Βρυσούλες.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
- Πρόλογος
- Εισαγωγή
- Η Παναγία βοηθά στη συγγραφή του βιβλίου Της
- Η Παναγία επισκέπτεται την Κύπρο
- Ενοριακοί Ναοί της Παναγίας, Παρεκκλήσια και Ξωκλήσια
- Κυπριακά μοναστήρια αφιερωμένα στην Παναγία
- Οι σημαντικότερες εορτές της Παναγίας
- Επώνυμα της Παναγίας στην Κύπρο
- Τα επώνυμα με επεξηγήσεις και πληρφορίες
- Το Θρονί της Παναγίας
- Χωριά και ονόματα αφιερωμένα στην Παναγία
- Ιερά δέντρα, θάμνοι και φυτά της Παναγίας στην Κύπρο
- Κυπριακά νομίσματα με τη μορφή της Παναγίας
- Προσηγορίες και επίθετα της Παναγίας στην υμνολογία
- Η θαυματουργική παρέμβαση της Μητέρας του Θεού σε δύσκολες
- στιγμές της ζωής του συγγραφέα της παρούσας εργασίας
