Απόσπασμα απότο βιβλίο “Ο Άγιος Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος στην Κύπρο”
α) Στην κοινότητα Καμινάρια που υπάγεται στην Εκκλησιαστική Περιφέρεια Μόρφου, είναι αρκετά διαδομένος ένας θρύλος (πανομοιότυπος με τη δρακοντοκτονία του Αγίου Γεωργίου) που σχετίζεται με τον προστάτη του χωριού Άγιο Γεώργιο. Στα πολύ παλιά χρόνια, τότε που η επάρατη νόσος πανώλης (πανούκλα) κυριολεκτικά θέριζε τους κατοίκους του νησιού, οι άνθρωποι εναπέθεταν τις ελπίδες σωτηρίας τους, στον Πολυδύναμο Θεό, την Παντοδέσποινα και τους Αγίους. Όταν η «πανούκλα» έφτασε μέχρι τα Καμινάρια, οι θεοσεβείς χριστιανοί επικαλέστηκαν τη βοήθεια του Μεγαλομάρτυρα Αγίου Γεωργίου, ο οποίος άκουσε τις παρακλήσεις τους και έτρεξε προς βοήθειά τους.
Η θανατηφόρα αρρώστια παρουσιάστηκε με τη μορφή δράκου και κατατρομοκρατούσε τους ανθρώπους, που δεν τολμούσαν να βγουν έξω από τα σπίτια τους. Ακόμα, όπως αναφέρουν μέχρι σήμερα οι Καμιναριώτες, το άγριο θηρίο ρουφούσε όλο το νερό, με αποτέλεσμα να μην περισσεύει για να πάει προς τη «Χώρα». Μάταια κάποιοι χωρικοί, παρακαλούσαν από μακριά, την πανούκλα – θεριό ν’ αφήσει το νερό να κυλήσει για τη Χώρα. Μόνο σαν το καλοσκέφτηκε το αιμοβόρο θηρίο, απάντησε πως για να γίνει κάτι τέτοιο, πρέπει κάθε οικογένεια να της προσφέρει από ένα παιδί για να το τρώει. Οι φτωχοί χωρικοί, μη έχοντας άλλη εκλογή, αφού χωρίς νερό θα πέθαιναν όλοι, δέχτηκαν την πρότασή της. Μάλιστα στην απαίτηση της πανούκλας δέχτηκε και ο βασιλιάς του τόπου, που σαν ήρθε η ώρα να τηρήσει τη συμφωνία έστειλε την κορούλα του, που ονομαζόταν Χριστοφέα, για τροφή στο θεριό. Στο δρόμο για συνάντησή της με την πανούκλα – τέρας, η βασιλοπούλα θερμοπαρακαλούσε το Θεό, να τη γλυτώσει από το θάνατο που την περίμενε. Και όπως πάντα ο Θεός ακούει όσους επικαλούνται με πίστη και ειλικρίνεια τη βοήθειά Του, έτσι και στην περίπτωση της μικρής βασιλοπούλας ενέργησε άμεσα. Μόλις το κοριτσάκι έφτασε στο μέρος που κρυβόταν η πανούκλα, και όπως λέει η τοπική παράδοση ήταν η τοποθεσία «Κεφαλόκρεμμος» στα Καμινάρια, αντάμωσε ένα άγνωστο νέο, ο οποίος τη ρώτησε για την εκεί παρουσία της. Η βασιλοπούλα λουσμένη στα κλάματα, εξήγησε στον άγνωστο τη μοίρα της. Τότε εμφανίστηκε η απαίσια πανούκλα, που σαν είδε το κοριτσάκι, το άλογο και τον ξένο, σύμφωνα με το θρύλο, φώναξε:
«Μπούκκωμαν τρώω τον άδρωπον,
ύστερα την κοπέλλαν,
τζιαι τσα τα δειλινώματα,
τ’ αππάριν με τη σέλλαν.»
Μόλις απόσωσε τα λόγια της, ο νέος καβαλλάρης στο άλογο, της κατάφερε με το κοντάρι του ένα δυνατό κτύπημα στο στόμα και την αποτέλειωσε. Σημάδια από τα αίματα του τέρατος, φαίνονται μέχρι σήμερα, σε μέρος του Κεφαλόκρεμμου, ενώ κάπου στο ίδιο μέρος, είναι αποτυπωμένα τα πόδια του αλόγου του Αγίου Γεωργίου (παδκιά του Άι Γιώρκη). Τη στιγμή που ξεψυχούσε η πανούκλα, έγινε ένας μεγάλος σεισμός, που ταρακούνησε πόλεις και χωριά και αυτό το βασιλικό παλάτι. Ο βασιλιάς όταν έμαθε τα ευχάριστα μαντάτα, θέλησε να ανταμείψει το παλικάρι για την αυτοθυσία και το κατόρθωμά του, γι’ αυτό του πρότεινε να τον κάνει γαμπρό του. Ο ξένος που αποδείχθηκε πως ήταν ο Άγιος Γεώργιος, αρνήθηκε το βασίλειο και τη βασιλοπούλα και ζήτησε να κτιστεί μια εκκλησιά στο όνομά του. Μετά, ο Άγιος μπήκε σε καράβι και αναχώρησε για το Βερούτι – Βηρυτό.
β) Η πηγή του δράκοντα
Στην κατεχόμενη από τα τουρκικά στρατεύματα Λάπηθο, υπάρχει πηγή, που είναι γνωστή ως «πηγή του δράκοντα». Σύμφωνα με τοπική παράδοση, η πηγή συνδέεται με το δράκο που δεν άφηνε το νερό να τρέξει να πιουν οι κάτοικοι και να ποτίσουν τα περιβόλια τους. Όπως και σε άλλες περιοχές, έτσι και εδώ, ο δράκος απαιτούσε από τους χωρικούς να του στέλλουν νέες ή νέους για να τους τρώει. Στη Λάπηθο είχε την απαίτηση να του δίνουν κάθε μέρα ένα νέο για τροφή του. Αυτό κράτησε, μέχρι που παρουσιάστηκε στην πηγή ο Άγιος Γεώργιος καβαλλάρης στο άλογό του. Εκεί με το κοντάρι του κατάφερε δυνατά κτυπήματα στο άγριο θηρίο και το σκότωσε. Λίγο πιο πέρα από την πηγή, πάνω σε πέτρινη πλάκα, φαίνονται τα πατήματα του αλόγου του Αγίου και πάρα πέρα, σε μια σπηλιά όπου κρύφτηκε για να αποφύγει τον έπαινο των αθρώπων, το εκκλησάκι του.
γ) Άξια αναφοράς, είναι μια θρησκευτική λαϊκή παράδοση, την οποία διηγούνται οι κάτοικοι της κωμόπολης Δαλιού και η οποία σχετίζεται με τον Άι Γιώρκη της κοινότητάς τους. Η παράδοση είναι γραμμένη στο βιβλίο της Φλωρεντίας Κυπριανού «Ιδάλιον – Η πόλη του χθες και του σήμερα». Ο Άης Γιώρκης του Δαλιού έχει την ιδιότητα, να μη λυπεί τις κορασιές, όταν αγαπούν ένα νέο αλλά με τη βοήθειά του, στην κατάλληλη ώρα τον κάνουν δικό τους. Όμως η επιθυμία τους πραγματοποιείται κάτω από κάποιες προϋποθέσεις. Οι κορασιές που αγαπούν, κάθε Τρίτη πρέπει να μεταβαίνουν στο ναό του Αγίου και εκεί ν’ανάβουν τα κεριά από την ανάποδη μεριά ή να κολλούν κέρματα στην εικόνα του Αγίου Γεωργίου. Οι αντιλήψεις αυτές συνεχίζονταν μέχρι τα νεότερα χρόνια, αφού κοπέλες από διάφορα μέρη της Κύπρου έφταναν στο εκκλησάκι του Δαλιού, για να παρακαλέσουν τον Άγιο Γεώργιο να βοηθήσει στην πραγματοποίηση του πόθου τους και παράλληλα να κάνουν το τάμα τους.
δ) Στο χωριό Τεμπριά, που βρίσκεται στην περιφέρεια Σολιάς, υπάρχει μεγάλη πλατεία που φέρει την ονομασία του Αγίου Γεωργίου. Τοπική παράδοση αναφέρει πως, στα περασμένα χρόνια, κάθε απόγευμα, ο Άγιος καβαλλάρης στο άλογό του, περνούσε από την πλατεία. Σε αυτή την πλατεία, πρόσφατα, οι χωρικοί έκτισαν παρεκκλήσι προς τιμή του Αγίου Γεωργίου.